ფელამუში
ფელამუში - მტევნიდან სუფრამდე
ფელამუშმა რომ ნატურალური პროდუქტის სტატუსი შეინარჩუნოს, მას შაქარი აღარ უნდა დაემატოს, რადგან ყურძენი ტკბილი და მაღალი შაქრიანობის შემცველი უნდა იყოს. სწორედ ამიტომ დიასახლისები ცდილობენ, საფელამუშე ყურძენი ზვარსა თუ ტალავერზე საგანგებოდ შეარჩიონ და გვიან შემოდგომაზე, ოქტომბრის ბოლოს ან ნოემბერში დაკრიფონ, მაშინ როცა მტევნები მზითა და სიტკბოთი გაივსება.
დაკრეფილ ყურძნის მტევნებს კი დამარცვლავენ და დაჭყლეტენ. თუ წვენს ჭაჭიდან მალე გააცალკევებ, ფელამუში ღია ფერის გამოვა, გაჩერებული კი შედარებით მუქი ფერის იქნება.
საფელამუშედ დასავლეთ საქართველოში გავრცელებულ ყველა ჯიშის ყურძენს იყენებენ, თუმცა გამორჩეულია ადესა, რომელსაც საღვინე ღირებულებები ნაკლებად აქვს, მაგრამ ფელამუში მისგან ყველაზე კარგი გამოდის. ადესის ფელამუში განსაკუთრებული არომატის - მოტკბო-მომჟავო გემოსია.
გურიასა და აჭარაში ხშირად გაიგონებ „პეტმეზს“, რომელიც საფელამუშედ მომზადებული ყურძნის გადადუღებული წვენია. მოპეტმეზება კი ადუღებული წვენის კარგად მოქაფვა - დადუღებაა. ასეთი წესით შენახული წვენი გამჭვირვალე გამოდის და არც ნალექს იკეთებს.
როგორ მოვამზადოთ ფელამუში?
კარგ ფელამუშს კარგი ყურძნის სწორად დამუშავება სჭირდება, მერე კი წვენი სქელძირიან ქვაბში ისხმება. ტრადიციულად, ფელამუშისთვის მრგვალძირიან ქვაბს იყენებენ, რომელიც არ იკრავს. ასეთ ქვაბს დასავლეთ საქართველოში „ჩახანას“ ეძახიან.
ერთ ლიტრ ყურძნის წვენს ერთ ღვინის ჭიქა სიმინდის ფქვილის აყრიან და ხის კოვზით კარგად ურევენ. ფქვილი ბოლომდე უნდა გაიხსნას, მორევა კი მანამ გრძელდება, სანამ შესქელებული წვენი არ ადუღდება და ფუხფუხს არ დაიწყებს. ამ პროცესს დაშუშებას ეძახიან. ცეცხლს ადუღებისთანავე უნდა დაუწიო, პროცესის დასრულებას კი დაახლოებით 25-30 წუთი დასჭირდება. როგორც კი ფქვილის სუნი ამოქრება და წვენი კედლებზე თხელი ქერქის ფირფიტას გაიკეთებს, ფელამუში მზადაა.
სანამ ფელამუში დუღს, მნიშვნელოვანია, ჭურჭელი მოამზადო. ფელამუშის ჩასხმამდე მას წყალი უნდა მოავლო, რათა კედლებზე არ მიიკრას და ადვილად გადმოიღო. გაითვალისწინე, რომ ფელამუში სუფრაზე კარგად გაცივებული მიაქვთ.
ფელამუშის სხვადასხვა ფორმა და გემო
ფელამუშისთვის, ტრადიციულად, სხვადასხვა ფორმისა და ზომის ჭურჭელს იყენებდნენ: მათლაფას, გაშლილ თეფშს, ფიალას. ბოლო დროს ფელამუშმა ახალ ფორმებსაც მიაგნო და ყველაზე მოხერხებული სილიკონის სხვადასხვა ზომის საცხობი ყალიბები აღმოჩნდა.
დღეს უკვე ფერად ფელამუშსაც შეხვდები, რომლისთვისაც რამდენიმე ჯიშის ყურძნის წვენს იყენებენ - თეთრს, ვარდისფერსა და შავს.
ხის დაფებზე თხელ ფენად ფელამუშს ოდითგანვე ასხამდნენ, აშრობდნენ და კვერებს აკეთებდნენ. თუმცა სიხლეა ფელამუშის რულეტი - როდესაც თხელ, გაცივებულ ფენაში მოხალული თხილისა და ნიგვზის ნარევს მოაფენენ და გადაახვევენ. ამ შემთხვევაში მოსართავად, თხილეულთან ერთად, გამხმარ ხილსაც იყენებენ.
აღსანიშნავია ფელამუშის კვერები. მის გასაკეთებლად ფუჩეჩაკეცილ, კარგად გამშრალ სიმინდის ტაროებს ფელამუშში ამოავლებენ, მზეზე გაფენენ, გამშრალ ფელამუშს შემოაჭრიან და ლამაზ, დაკბილულ-დალიანდაგებულ ფორმებად ტილოს ტომრებში ინახავენ.
Cookie პოლიტიკა